Aktywna transformacja na model cyfrowy coraz bardziej wpływa na różne sektory gospodarki, obejmując nie tylko handel i usługi, lecz także transport oraz przemysł. Ten dynamiczny proces przynosi kolejny widoczny etap, w którym automatyzacja i masowa analiza danych odgrywają kluczową rolę. Jednakże, wraz z tymi postępami, pojawia się również wzrastające ryzyko nadużyć ze strony cyberprzestępców. Jeszcze niedawno, jedynym poważnym zagrożeniem dla całego przedsiębiorstwa była katastrofa naturalna, ale w dzisiejszych czasach już samo hakerskie ataki mogą spowodować poważne zakłócenia działania firmy.
Ransomware
Ransomware to odmiana złośliwego oprogramowania, która dokonuje szyfrowania istotnych plików na dysku lokalnym i sieciowym, a następnie żąda okupu za ich odszyfrowanie. Hakerzy tworzą tego rodzaju oprogramowanie w celu wymuszenia pieniędzy poprzez szantaż. Ransomware działa w sposób zaszyfrowany, co oznacza, że nie można bezpośrednio uzyskać klucza do odszyfrowania, a jedynym sposobem na odzyskanie danych jest przywrócenie ich z wcześniejszych kopii zapasowych. Sposób działania ransomware sprawia, że jest ono niezwykle szkodliwe. Inne typy złośliwego oprogramowania mogą uszkodzić lub ukraść dane, ale nie uniemożliwiają dostępu do nich. Natomiast w przypadku ransomware, jeśli zaatakowana osoba lub instytucja nie posiada kopii zapasowych, odzyskanie danych staje się trudne.
Phishing
Choć ataki phishingowe przybierają różne formy, najbardziej rozpowszechnionym i łatwiejszym do rozpoznania jest phishing za pomocą e-maili. Jednak stał się on bardziej zaawansowany w miarę pojawiania się jego różnych odmian, takich jak spear phishing, whaling i ataki laserowe. Ponadto, metody phishingu rozprzestrzeniły się z programów pocztowych na platformy komunikacyjne, takie jak komunikatory tekstowe i media społecznościowe. Poniżej mamy różne typy ataków phishingowych:
- Phishing e-mail: e-mail zawierający link, mający na celu wzbudzenie zaciekawienia lub zaniepokojenia u użytkownika. Celem jest skłonienie go do kliknięcia w odnośnik.
- Vishing: Haker dzwoni na telefon tradycyjny, komórkowy lub usługę VoIP i próbuje wciągnąć użytkownika w rozmowę.
- Smishing: Przestępca wysyła wiadomość tekstową z prośbą o kliknięcie odnośnika lub oddzwonienie do nadawcy.
- Pharming: manipulowaniu ofiarą, podając jej sfałszowany adres URL, który ma zostać skopiowany i wklejony bezpośrednio w pasek adresu przeglądarki, prowadząc do fałszywej strony internetowej. Ataki tego typu polegają na przechwyceniu lokalnego bufora DNS, który kieruje użytkownika na wybraną stronę. Sfałszowane łącze prowadzi do fałszywej strony www.
- Spear phishing: haker wysyła specjalnie przygotowaną wiadomość e-mail do konkretnego zorganizowanego lub jednostki, najczęstsi adresaci wiadomości to dyrektorzy lub pracownicy działów finansowych.
- Whaling: Whaling jest podobny do spear phishingu, ale celuje głównie w osoby zajmujące najwyższe stanowiska w firmach.
Wyciek danych
Wyciek danych to sytuacja, która może się zdarzyć, gdy poufne lub wrażliwe informacje, takie jak dane osobowe czy dane biznesowe, zostaną nieautoryzowanie ujawnione osobom lub podmiotom, które nie powinny mieć do nich dostępu. Taki wyciek może być spowodowany zarówno wewnętrznymi błędami, jak i nieostrożnym zachowaniem użytkowników. Częstymi przyczynami są słabe zabezpieczenia i niewłaściwe przetwarzanie danych, nieaktualne oprogramowanie, stare i niezabezpieczone urządzenia lub brak odpowiedniego szkolenia pracowników. Wycieki danych mogą prowadzić do różnego rodzaju cyberprzestępstw, na przykład narażenia na szwank bezpieczeństwa biznesowej korespondencji. Wczesne wykrycie i podjęcie działań naprawczych mogą znacznie zmniejszyć ryzyko i wpływ takich wycieków. Jest to ważne, ponieważ trudno jest określić, czy dane zostały już udostępnione osobom niepowołanym, co oznacza, że wrażliwe informacje, kody źródłowe, dane klientów, strategie marketingowe itp. mogą zostać wykorzystane do szpiegowania lub szkodzenia korporacji.
Jak dochodzi do wycieku danych? Poprzez: słabą infrastrukturę, oszustwa socjotechniczne, słabe hasła, zagubione urządzenia, niedopracowane i przestarzałe oprogramowanie oraz stare dane.
Wady chmury
Jedną z najważniejszych wad przechowywania plików w chmurze jest kwestia bezpieczeństwa. Teoretycznie, szyfrowanie danych w chmurze powinno zapewnić, że nikt nie będzie mógł uzyskać dostępu do naszych plików i nie naruszy naszej prywatności. Dostawcy usług chwalą się różnymi rodzajami szyfrowania, które mają zapewnić bezpieczeństwo naszych danych. Niestety, w praktyce może to wyglądać gorzej, ponieważ jeśli ktoś rzeczywiście będzie chciał, to może zdobyć dostęp do naszych danych. To może się zdarzyć przez wykradzenie naszego hasła (a często nieświadomie narażamy się na ataki w sieci) lub wykorzystanie umiejętności cyberprzestępcze przez hakerów.
Poza wymienionymi wcześniej przypadkami zniszczenia lub awarii danych, istnieje ryzyko dotyczące fizycznych serwerów, na których przechowywane są nasze dane w chmurze. Chociaż taka sytuacja zdarza się rzadko, a wręcz ekstremalnie rzadko, na przykład w wyniku katastrof lotniczych, istnieje teoretyczna możliwość, że fizyczne serwery mogą ulec zniszczeniu lub awarii. Jednak trzeba podkreślić, że aby stracić bezpowrotnie dane przechowywane w chmurze, wszystkie fizyczne serwery przechowujące kopie zapasowe naszych danych musiałyby ulec awarii lub zniszczeniu. Szanse na taką równoczesną katastrofę są praktycznie zerowe. Mimo to, jeśli szukamy aspektu, do którego można się przyczepić, można stwierdzić, że taka teoretyczna sytuacja jest możliwa. Kolejną z wad przechowywania plików w chmurze jest konieczność posiadania dostępu do internetu, aby móc z nich korzystać. Chociaż jest to oczywiste, brak dostępu do sieci oznacza brak dostępu do naszych plików. Podsumowując, bezpieczeństwo danych w chmurze jest kwestią dyskusyjną, ale należy pamiętać, że większość dostawców chmurowych stosuje zaawansowane środki bezpieczeństwa i kopie zapasowe, aby minimalizować ryzyko utraty danych.
Podsumowując, przechowywanie plików w chmurze niesie ze sobą pewne ograniczenia, takie jak potrzeba dostępu do internetu i ewentualne problemy związane z prędkością łącza oraz awariami infrastruktury i oprogramowania. Jednak mimo tych wad, chmura nadal stanowi wygodne i popularne rozwiązanie do przechowywania danych.
Ataki wewnętrzne
Ataki wewnętrzne stanowią działania podejmowane zazwyczaj przez zaufanych użytkowników, którzy mają dostęp do chronionych zasobów. Z tego powodu są one niezwykle trudne do wykrycia i opanowania. Wiele firm, które działają w cyberprzestrzeni, doświadcza negatywnych skutków ataków wewnętrznych. Niosą one za sobą poważne konsekwencje. Koszty związane z takimi naruszeniami obejmują zarówno wartość utraconych zasobów, jak i straty w potencjalnych, przyszłych zyskach firmy. Tego typu zagrożenia mogą prowadzić nie tylko do ogromnych strat finansowych, ale także często spowodować utratę tajemnic handlowych i konkurencyjnej przewagi na rynku pracy.
Ataki na IoT
Internet Rzeczy (IoT), znane również jako Internet of Things, obejmuje zarówno proces łączenia fizycznych obiektów z Internetem, jak i tworzenie sieci, która połączy te obiekty. Termin „obiekty” odnosi się do różnorodnych urządzeń, w tym urządzeń codziennego użytku, takich jak automatyka domowa czy zegarki fitness, ale również przyrządów medycznych, maszyn rolniczych, łańcuchów dostaw, robotów przemysłowych oraz sygnalizacji świetlnej na drogach. Internet Rzeczy (IoT) łączy miliardy urządzeń z internetem, co oznacza, że konieczne jest zabezpieczenie takiej samej liczby punktów danych, z których każdy stanowi potencjalny punkt ataku. Wykorzystując podatność pojedynczego punktu, cyberprzestępca może uzyskać dostęp do wszystkich danych sieciowych dzięki bliskim połączeniom między urządzeniami IoT. Mogą oni kraść lub nawet uszkadzać te dane, co prowadzi do ich bezużyteczności. W miarę wzrostu liczby połączonych urządzeń i współdzielonych danych, wzrasta również ryzyko włamań i hakerstwa. Ryzyko to jest dodatkowo wzmacniane, ponieważ użytkownicy często są odpowiedzialni za aktualizowanie urządzeń IoT w celu naprawienia luk w zabezpieczeniach. Ze względu na nieregularne aktualizacje, system staje się coraz bardziej podatny na zagrożenia.
Poufność danych osobowych również budzi obawy.
Poza podatnościami na ryzyko, inne wady IoT obejmują:
- Firmy zarządzające ogromnym zbiorem urządzeń IoT stają w obliczu rosnących wyzwań związanych z gromadzeniem i zarządzaniem danymi pochodzącymi z całego ekosystemu IoT.
Obecnie brakuje międzynarodowego standardu zgodności w tej dziedzinie
Ataki na łańcuchy dostaw
Atak na łańcuch dostaw, nazywany również atakiem na stronę trzecią, atakiem na łańcuch wartości lub atakiem przez tylne drzwi, ma miejsce, gdy haker uzyskuje nieautoryzowany dostęp do sieci biznesowej, wykorzystując dostawców działających jako podmioty trzecie lub wykorzystując relacje w łańcuchu dostaw. Ze względu na szeroki zasięg relacji w łańcuchach dostaw, tego typu ataki są szczególnie trudne do wykrycia. Firmy często współpracują z wieloma dostawcami, którzy dostarczają różnorodne składniki i materiały produkcyjne, świadczą usługi outsourcingu czy oferują specjalistyczną technologię. Dlatego właściwa ochrona łańcucha dostaw staje się kluczowym elementem, a współpracujące firmy muszą zadbać o odpowiednie zabezpieczenia w celu minimalizacji ryzyka ataków.
Cyberbezpieczeństwo zdobywa coraz większe znaczenie, gdyż nikt nie może być całkowicie odporny na zagrożenia. Zarówno osoby prywatne, jak i firmy, mają obowiązek chronić swoje dane, informacje osobiste i tożsamość online. Pierwszą linią obrony przed cyberatakami są urządzenia klienckie, które stanowią główne źródło zagrożeń. Aby zbudować skuteczny system ochrony, zarówno dla użytkowników końcowych, jak i profesjonalistów IT, niezbędne są odpowiednie narzędzia. Szyfrowanie danych oraz stosowanie silnych haseł wspólnie z mocnym uwierzytelnianiem (np. tokeny bezpieczeństwa, takie jak moduły TPM, lub biometria, jak czytniki linii papilarnych) to ważny krok w kierunku zabezpieczenia pojedynczych systemów. Dodatkowo, na każdym urządzeniu konieczne jest zainstalowanie sprawdzonego i aktualnego oprogramowania antywirusowego. Dodatkowo, przeszkolenia z zakresu bezpieczeństwa odgrywają ogromną rolę w podnoszeniu świadomości użytkowników. Dzięki nim każdy może lepiej zrozumieć zagrożenia i natychmiast podjąć odpowiednie działania w przypadku wykrycia ataku. Podejście kompleksowe, łączące te elementy, pozwala budować bardziej solidną obronę przed współczesnymi zagrożeniami cybernetycznymi.
